Prut Seferi

Prut Seferi

1711 yılında Osmanlı ordusunun Rusya Çarı I. Petro (Büyük Petro) komutasındaki Rus ordusunu Prut Nehri kenarında kuşatarak kazandığı önemli zaferdir.

Seferin Arka Planı

Kuzey Savaşları (1700-1721):

• Rusya ile İsveç arasındaki büyük çatışma
• İsveç Kralı XII. Karl'ın Poltava'da yenilmesi (1709)
• XII. Karl'ın Osmanlı topraklarına sığınması

Rusya'nın Talepleri:

• XII. Karl'ın teslim edilmesi
• Azak Kalesi'nin geri verilmesi

Savaşın Başlaması

Sultan III. Ahmet:

• XII. Karl'ı teslim etmeyi reddetti
• Rusya'ya savaş ilan etti (1710)
• Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa komutanlığa atandı

Prut Nehri Kuşatması

Temmuz 1711:

Osmanlı Kuvvetleri:

• 200.000 kişilik ordu
• Kırım Hanı Devlet Giray
• Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa

Rus Kuvvetleri:

• 40.000 kişilik ordu
• Çar I. Petro bizzat komuta ediyordu
• Eşi Katerina da ordugahta

Kuşatma:

1. Rus ordusu Prut Nehri kenarında köşeye sıkıştı
2. Su ve yiyecek sıkıntısı başladı
3. Çar çaresiz kaldı
4. Katerina barış için devreye girdi

Barış Müzakereleri

Katerina'nın Rolü:

• Tüm mücevherlerini ve değerli eşyalarını topladı
• Baltacı Mehmet Paşa'ya rüşvet olarak sundu
• Barış için yalvardı

Prut Antlaşması (21 Temmuz 1711):

Osmanlı'nın Kazanımları:

• Azak Kalesi geri alındı
• Taganrog Kalesi yıkıldı
• Rusya Karadeniz'den çekildi
• Kazaklar'a müdahale etmeme sözü

Tartışmalı Karar:

• Çar serbest bırakıldı
• Daha fazla kazanım elde edilebilirdi
• Baltacı Mehmet Paşa eleştirildi

Sonuçlar

Kısa Vadeli:

• Rusya'nın Karadeniz'deki etkisi geçici olarak kırıldı
• Osmanlı prestiji arttı
• XII. Karl güvenle Osmanlı'da kaldı

Uzun Vadeli:

• Rusya 20 yıl sonra tekrar güçlendi
• Karadeniz için mücadele devam etti
• Bu zafer Osmanlı'nın son büyük zaferlerinden biri oldu

Baltacı Mehmet Paşa Tartışması

Eleştiriler:

• "Avrupa'nın en güçlü kralını elimizde tuttuk, rüşvetle bıraktık"
• Çar'ı esir alabilirdik
• Daha fazla toprak alınabilirdi

Savunma:

• Uzun savaş riski
• Avrupa'nın müdahale tehlikesi
• Pratik bir barış

İlginç Bilgiler

• Çar I. Petro hayatının en zor gününü yaşadı
• Katerina daha sonra Çariçe Katerina I olacaktı
• Baltacı Mehmet Paşa daha sonra görevden alındı
• "Prut Mucizesi" olarak anılır (Rus tarihinde)