Mimar Sinan

Koca Mimar Sinan Ağa, Osmanlı İmparatorluğu'nun ve dünya mimarlık tarihinin en büyük ustalarından biridir. 50 yıllık başmimarlık döneminde 477 eser inşa etmiş, Türk-İslam mimarisini zirveye taşımıştır.

Hayatı

Erken Dönem:

1489 yılında Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğdu
Rum (Hıristiyan) bir ailede dünyaya geldi
Devşirme sistemiyle İstanbul'a getirildi
İslam'ı kabul etti

Askerlik Dönemi:

Acemi Ocağı'nda eğitim gördü
Yeniçeri Ocağı'na katıldı
Askeri seferlere katıldı
Köprü, kale ve hendek yapımında görev aldı

Katıldığı Seferler:

Mohaç Seferi (1526)
Viyana Kuşatması (1529)
Bağdat Seferi (1534)
Korfu Seferi (1537)
Moldavya Seferi (1538)

Başmimarlık Dönemi

1538-1588 (50 yıl):

Kanuni Sultan Süleyman tarafından atandı
4 padişah dönemine tanıklık etti:
- Kanuni Sultan Süleyman
- II. Selim
- III. Murad
- (III. Mehmed zamanında vefat etti)

Eserleri

Toplam 477 Eser:

94 Cami
52 Mescit
57 Medrese
7 Darülkurra (Kuran okutma yeri)
22 Türbe
17 İmaret (aşevi)
3 Darüşşifa (hastane)
7 Su kemeri
8 Köprü
20 Kervansaray
35 Saray ve konak
Hamamlar, çeşmeler vs.

Üç Başyapıtı

Sinan kendi ifadesiyle üç eserini başyapıt olarak görür:

1. Şehzade Camii (Çıraklık Eseri - 1548)

İstanbul, Beyazıt
Kanuni'nin oğlu Şehzade Mehmed için
İlk büyük eseri
Merkezi kubbe ve yarım kubbeler

2. Süleymaniye Camii (Kalfalık Eseri - 1558)

İstanbul'un siluetinin sembolü
7 yılda tamamlandı
Kanuni Sultan Süleyman için
Külliye: Cami, medrese, darüşşifa, imaret, kütüphane

3. Selimiye Camii (Ustalık Eseri - 1575)

Edirne
II. Selim için
Sinan'ın şah eseri
31.5 metre çapında kubbe
"Ayasofya'yı geçtim" demiştir

Mimari Yenilikleri

Kubbe Mühendisliği:

Merkezi kubbe sistemini mükemmelleştirdi
Yarım kubbelerle destekleme
İç mekan genişliği

Akustik:

Ses teknolojisi
Küpler kullanarak yankıyı önleme

Depreme Dayanıklılık:

Esnek malzeme kullanımı
Kurşun kullanımı
Yüzyıllar boyu ayakta kalan yapılar

Işık Kullanımı:

Çok sayıda pencere
İç mekanı aydınlatma
Işık-gölge oyunları

Diğer Önemli Eserleri

İstanbul:

Mihrimah Sultan Camii (2 adet: Üsküdar ve Edirnekapı)
Rüstem Paşa Camii
Sokollu Mehmet Paşa Camii
Kılıç Ali Paşa Camii
Atik Valide Camii

Taşra:

Kanuni Köprüsü (Büyükçekmece)
Edirne Meriç Köprüsü
Skopje Taş Köprü
Mağrib (Cezayir) camiler

Tezkiretü'l-Bünyan ve Tezkiretü'l-Ebniye

Mimar Sinan'ın biyografisini içeren eserler:

Sai Mustafa Çelebi tarafından yazıldı
Sinan'ın kendi anlatımı
Eserlerinin listesi
Mimarlık felsefesi

Felsefesi

"Mükemmellik Arayışı":

"Ben daha iyisini yapabilirim. Süleymaniye'de kalfa, Selimiye'de usta oldum."

Alçak Gönüllülük:

Devşirme sisteminden gelme
Her zaman öğrenmeye açık
Eserleriyle konuştu

Öğrencileri

Sedefkar Mehmet Ağa (Sultan Ahmet Camii'nin mimarı)
Dalgiç Ahmed
Muslihid din Mustafa
Davud Ağa

Vefatı

17 Temmuz 1588:

99 yaşında vefat etti
Süleymaniye Camii bahçesinde defnedildi
Türbesi Süleymaniye kompleksinde
Basit ve mütevazi bir mezar

Mirası

Mimari Miras:

Türk-İslam mimarisinin zirvesi
Ayasofya geleneğini devam ettirme
Osmanlı klasik dönemi mimarisi

Dünya Mirası:

Selimiye Camii UNESCO Dünya Mirası (2011)
Süleymaniye Camii UNESCO adayı
Evrensel mimarlık değeri

Günümüzde

Anma:

Her yıl 17 Temmuz'da anılır
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Birçok okul ve caddeye adı verildi

Araştırmalar:

Eserleri üzerine binlerce araştırma
Uluslararası sempozyumlar
Depreme dayanıklılık çalışmaları

İlginç Bilgiler

99 yıl yaşadı, 50 yıl başmimar oldu
Son eserini 87 yaşındayken tamamladı (Selimiye)
Hiç evlenmedi, sanatına adandı
Eserleri üzerine 30.000'den fazla akademik çalışma var
Kendini "Allah'ın fakir kulu" diye tanımlardı

Ünlü Sözleri

"Süleymaniye'de kalfa, Selimiye'de usta oldum."

"Mim ar olarak dünyaya geldim, mimar olarak öleceğim."

"İnsanlar eserlerimle tanısın beni, sözlerime gerek yok."

Değerlendirme

Mimar Sinan:

Leonardo da Vinci ile çağdaş
Michelangelo'dan 15 yaş küçük
Rönesans dönemi dehası
Doğu ve Batı mimarisini buluşturdu

Mimar Sinan, sadece Osmanlı mimarisinin değil, dünya mimarlık tarihinin en büyük ustalarından biridir. Eserleri yüzyıllar sonra bile hayranlık uyandırmakta, depremler karşısında ayakta kalarak modern mühendisliğe ilham vermektedir.